Mocznik jest głównym końcowym metabolitem przemiany białkowej. Jego poziom zależy od dostarczania białek w pokarmach ich rozpadu oraz czynności nerek. Dopiero przy spadku przesączania kłębuszkowego o 50% dochodzi do wzrostu stężenia mocznika we krwi.

Prawidłowa stężenie mocznika w surowicy krwi wynosi 2,5-6,7 mmol/l (15-40 mg/dl).

Zwiększony poziom mocznika jest prawie zawsze wynikiem upośledzonej czynności wydalniczej nerek. Rzadziej jego wzrost jest spowodowany:

• nasileniem katabolizmu białek, który towarzyszy chorobom wyniszczającym oraz leczeniem cytostatykami lub napromienianiem
• krawieniami z przewodu pokarmowego
• w głodzeniu

Obniżony poziom mocznika występuje:

• w diecie ubogobiałkowej
• we wzmożonej diurezie
• w przypadku leczenia hormonami anabolicznymi
• w ciąży
• w niewydolności wątroby