Hematokryt określa stosunek objętości elementów morfotycznych głównie krwinek czerwonych do objętości pełnej krwi i jest wskaźnikiem wzlędnym lub wyrażonym w procentach. Wartość hematokrytu zależy głównie od liczby erytrocytów a w mniejszym stopniu od ich średniej objętości

Wartości prawidłowe obserwowane u zdrowych ludzi wykazują pewne różnice w zależności od płci i wieku :

• kobiety 37-47% (0,37-0,47)
• mężczyźni 40-54% (0,40-0,54)
• noworodki 44-64% (0,44-0,64)

Wzrost poziomu hematokrytu może być spowodowany przez:

• wzrost liczby krwinek czerwonych- nadkrwistości pierwotne (czerwienica prawdziwa) i wtórne (przebywanie na dużych wysokościach, przewlekłe choroby płuc, nowotwory nerek)
• odwodnienie- obfite biegunki, uporczywe wymioty, moczówka prosta, nadmierne pocenie
• zmniejszona objętość osocza- zapalenie otrzewnej, rozległe oparzenia

Spadek poziomu hematokrytu może być spowodowany przez:

• zmniejszenie liczby krwinek czerwonych- niedokrwistości, utrata krwi (krwawienia)
• hemolizę wewnątrznaczyniową związaną z reakcją potransfuzyjną
• choroby szpiku kostnego (choroba popromienna, fibroza, guzy)
• przewodnienie
• zwiększona objętość osocza- ciąża