Powrót do szkoły do dłuższej przerwie, nie tylko wakacyjnej, może być bardzo stresującym przezyciem dla dzieci ze spektrum autystycznym. Jest to także często trudne dla rodziców.
Poniżej przedstawimy Wam kilka pomysłów, aby te chwile były dla Was wszystkich znacznie łatwiejsze.

UBRANIA & WYPOSAŻENIE SZKOLNE
Zakupy tak wczesne jak tylko dasz radę
Dla niektórych dzieci nowe rzeczy do szkoły nie są ekscytujące, a zmiany, które się z nimi wiążą są bardzo niepokojące. Stąd należy zakupić wszystko, co tylko jest mozliwe najwczesniej jak się da – podręczniki czy pomoce szkolne, po to by dać dzieciom czas na zapoznanie się i oswojenie z nimi oraz niekiedy nauczenie się z nich korzystać.
Zwracamy też uwagę, by nie wyrzucać przedimotów czy podręczników z poprzedniego roku szkolnego. Często kredka czy długopis, które dla nas, rodziców wydają się śmieciem, jest dla dziecka starym „znajomym” i jest pocieszającym widokiem, gdy wszystko wokól jest nowe.

Przygotuj nowe ubrania
Jeśli dzieci są nadwrażliwe, należy odciąć wszystkie metki i odpowiednio przygotować ubrania tak, by odpowiadały dziecku. Ubrania powinny zostać wcześniej uprane, by pozbyć się zapacu nowości, który może dla dziecka być stresujący.
Problem nowych butów
Nowe buty mogą ranić stopy. Dziecko może czuć się w nich dziwnie, szczególnie jeśli dziecko chodziło boso lub sandałach lub boso przez całe wakacje. Również skarpety mogą być problemem dla wielu dzieci, który będzie je rozpraszał, tak więc należy je wprowadzać stopniowo i upewniać się, że nie są zbyt ciasne.

Wietrzenie nowych rzeczy

Wiele nowych szkolnych rzeczy ma naprawdę mocny zapach dla wrażliwych nosów – okładki książek, naklejki, nowe książki i ubrania, farby itp. Stąd wiele z nich dobrze pozostawić na zewnątrz, by ich intensywny zapach się zmniejszył i nie był tak intensywny.

UMIEJĘTNOŚCI i CZYNNOŚCI

Nabierz rutyny

Antidotum na lęk przed szkołą jest wiedza o tym, co będzie się działo (kiedy i w jakiej kolejności). Jako rodzic postaraj się dowiedzieć jak będzie wyglądał dzień w szkole Twojego dziecka. Zacznij wstawać nieco wcześniej i nieco wcześniej chodzić spać, przetrenuj z dzieckiem droge do szkoły. Takie czynności zmniejszą nieco stres związany z nagłą zmiana wakacji w rutynę szkolną.
Przygotuj dziecko do "Jak spędziłem lato"
W szkole koniecznością zwykle jest podsumowanie „jak spedziałem lato”. Porozmawiaj z dzieckiem co robiliście w czasie wakacji szykując listę rzeczy.

Dla dzieci ze spektrum jest to dość trudne odpowiadac na takie pytania, gdyż zwykle:

• nie pamietają co robiły

• dzieci z ASD nie mają ulubionych czynności

• dzieci z ASD nie robiły podobnych czynności co reszta dzieci

• dzieci z ASD nie czują się komfortowo dzieląc takie szczegóły z obcymi osobami.

Szykowanie się do szkoły
Wprowadź poranną rutynę u swojego dziecka: wstawania, jedzenia śniadania, ubierania się, mycia zębów. To pomoże dzieciom zapoznać się z codziennym planem.
Dotarcie do szkoły
Jest to szczególnie ważne, jeśli dzieci będą chodzić piechotą, jeździć autobusem lub rowerem. Chodzi o poznanie trasy, ważnych mijanych punktów.
Przebywanie w szkole
Istnieje wiele czynności, które są unikalne dla zajęć szkolnych – siedzenie w ławce, podnoszenie ręki, aby zadać pytanie itp. Zacznijcie w domu grać w gry, dzięki czemu można odgrywać role i rozwijać te umiejętności, aby dać swoim dzieciom możliwość poznania tych zasad przed pierwszym dniem szkoły.
Czytaj historie społeczne
Nawet jeśli dzieci wracają do tej samej klasy i mają tego samego nauczyciela – to, co może się wydarzyć w ciągu roku szkolnego może działać na dzieci ze spektrum stresująco. Historie społeczne pomogą im wówczas przypomnieć sobie czego się spodziewać w szkole iczego się od nich oczekuje. W historie społeczne wpleść można takie rzeczy jak nazwisko czy imię nauczyciela, imiona dzieci w klasie itp.
Dzień w kalendarzu
Lato wydaje się trwać wiecznie, a wyrażenie "w następny poniedziałek" nie ma większego znaczenia, gdy tak naprawdę nie obchodzi dziecka, jaki dzień jest dzisiaj. Upewnij się, że dziecko wizualnie widzi, że szkoła nadchodzi – uzyj w tym celu kalendarza lub jakiejkolwiek możliwości odliczania dni, by policzyć ile ich zostało do początku szkoły.
Pisanie lub rysowanie
Dzieci mają tendencję do robienia o wiele mniej niż w czasie roku szkolnego, a czas spędzają na bieganiu lub pływaniu, a nawet graniu w gry komputerowe. Może więc to być trudne, aby wrócic do codziennej szkolnej rutyny. Dobrym więc pomysłem jest aby zachęcić dziecko do pisania lub rysowania na kilka tygodni przd rozpoczęciem szkoły.
Odświeżenie umiejętności
W okresie letnim wiele umiejętności wiązanych z samodzielnością takich jak mycie zębów czy wiązanie butów gdzieś dzieciom umyka. Przed powrotem do szkoły dobrze jest sprawdzić, czy dzieci nie mają braków w tych obszarach i ewentualnie nad nimi popracować.
Naucz dzieci, jak uzyskać pomoc
Jest to prawdopodobnie najważniejsza wskazówka z wszystkich.Wiedząc jak, kiedy i gdzie uzyskać pomoc może być naprawdę trudne do opanowania. Większość rodziców w ogóle o tym nie myśli i nie przekazuje tej waznej informacji swoim dzieciom. Dla dziecka taka wiadomośc jednak jest bardzo ważna – ma świadomośc, że gdzieś ma pomoc, że jest bezpieczne.
JEDZENIE
Dyskusja na temat żywności
To, co dzieci jedzą w domu w okresie letnim może diametralnie różnić się od tego, co dziecko będzie zabierało do szkoły lub od tego, co będzie mogło jeść na obiady w szkole. Postaraj się dowiedzieć jak wygląda sprawa obiadów w szkole. W razie czego zorganizuj tak pudełko śniadaniowe, by odpowiadało dziecku (pamietaj, że skład tego pudełka zapewne ulegnie kilka lub kilkanaście razy przed upływem roku szkolnego).
Praktyka jedzenia w szkole
Posiłek pakowany do szkoły może być bardzo różny od tego podawanego w domu - dzieci muszą być w stanie rozpakować to, co dostają i zjeść to, często siedząc na ziemi. Zwróćmy też uwagę na to, że dzieci bardo często zamieniają się zawartością swoich śniadaniówek.
Jedzenie posiłków w czasie szkolnej przerwy
Przez długie leniwe letnie dni pory posiłków nie są sztywo ustalane. To bardzo często rozleniwia dzieci, a dodatkowo gdy już pojawiaja się one ponownie w szkole utrudnia przyzwyczajenie się do stałych pór jedzenia (np.czekania do długich przerw). Stąd pod koniec lata przyzwyczajaj dziecko do jedzenia o stałych, regularnych porach, które są przyblizone do tych, kiedy dziecko będzie mogło spożyć posiłek w szkole.
SZKOŁA i NAUCZYCIEL
Odwiedź szkołę i spotkaj nauczyciela / wychowawcę
Wycieczka do szkoły pomoże dziecku wyobrazić sobie jak wyglada szkoła i gdzie będzie jego klasa. Jeśli nie ma takiej możliwości – zajrzyjcie na strone internetową, może szkoła udostępnia w galerii zdjęcia, filmy itp. Nawet sprawdzenie widogu ulicy z Google street view pomaga co oznacza sam wyraz „szkoła”.
Również nie zawsze jest możliwe spotkanie się z nauczycielami czy wychowawcą przed pierwszym dniem szkoły. Spróbuj przynajmniej dowiedziec się jak będzie nazywał się wychowawca Twojego dziecka.
Napisz list do nauczyciela
Jest to naprawdę dobry pomysł, aby przedstawic swoje dziecko w liście do wychowawcy. Taki list powinien zajmować nie więcej niż 1 stronę, ukazywac powinien mocne i słabsze strony naszego dziecka. W liście powinniśmy też wskazać co może spowodować przykrość, jak ewentualnie jak przynieśc ulgę naszemu dziecku gdy jest sensorycznie przeciążone itp. To bardzo ważne wskazówki.
Zrób mapę szkoły
Mając wizualny przewodnik, który pokazuje, gdzie zajęcia są, gdzie zjeść, gdzie się napić i (co najważniejsze), gdzie można otrzymać pomoc może sprawić, że nowa szkoła wyda się po prostu mniej straszna dla Twojego dziecka.
Plan „ucieczki”
Pobyt w szkole może być naprawdę przerażającym doświadczeniemdla dziecka z ASD. Mając taka świadomość musimy opracować dla naszego dziecka mozliwość „ucieczki”. Każdy bowiem może w jakimś momencie powiedzieć "Muszę odpocząć" ... drogi ewakuacyjne będą różne dla każdego.
Dyskusja na temat zasad w klasie
Musimy wytłumaczyć naszemu dziecku, że w szkole panują inne zasady niż w domu - nie można iść do łazienki, kiedy chcesz i trzeba czekać, aby zadać pytanie itp. Nalezy przeprowadzić z dzieckiem dyskusję na ten temat i ewentualnie odświeżyć, aby nie było kłopotów pierwszego dnia w szkole.
Organizowanie odrabiania lekcji
Nikt nie lubi odrabiania lekcji, ale w przestrzeni przyjaznej ta czynnośc będziie o wiele łatwiejsza do wykonania. Przed pójściem do szkoły należy przeorganizowac miejsce do odrabiania lekcji – ma mieć wygodne miejsce do siedzenia, dobre oświetlenie, brak rzeczy, które by rozpraszały itp.
Plany dnia
Twórz plany dnia dla Twojego dziecka. Jeśli Twoje dziecko niepokoi się i denerwuje jeśli chodzi o inne osoby – twórz plany dnia i dla innych, by dziecko wiedziało co robią inni.
Przed pierwszym dniem
Zbuduj swoje rezerwy radzenia sobie ze stresem
Radzenie sobie z emocjonalnymi, poznawczymi i sensorycznymi wymaganiami w klasie może być męczące dla wielu dzieci, zwłaszcza w tych pierwszych dniach w szkole. Dlatego zwłaszcza tydzień przed szkołą staraj się zachować spokój – dużo odpoczywaj, miej wszystko zaplanowane, zorganizowane. Bądź zrelaksowany!

Kiedy już zrobisz wszystko, co możliwe, aby zapewnić płynne przejście z powrotem do szkoły dla swoich dzieci, nie ma nic więcej do zrobienia – tylko wziąć głęboki oddech i mieć wiarę, że to wszystko się ostatnimi dniami lata ;)